WAT KAN IK WETEN?
Ik ben een echte, ouderwetse HBS-b jongen. Kind van de verlichting. Wetenschappelijk opgeleid. Mijn hart verpand aan mijn werk bij de Universiteit Leiden.
Vanuit die achtergrond probeer ik bewust te blijven van het wetenschapsfilosofische idee dat wij niets ‘zeker’ kunnen weten. We kunnen prima leven met het idee dat alle zwanen wit zijn. We zullen onze waarheid jaar in, jaar uit bevestigd zien. Maar de observatie van één enkele zwarte zwaan is voldoende om onze theorie ‘alle zwanen zijn wit’ te ontkrachten (Popper).
Dat is niet erg, dat houdt ons nieuwsgierig. Het vraagt vertrouwen in de wetenschap, maar we mogen gelukkig zelf blijven nadenken.
WAT MOET IK DOEN?
Ik heb als katholiek jongetje nog ‘katechismus’ gehad. “Waartoe zijn wij op aarde? Wij zijn op aarde om God te dienen en daardoor hier en in het hiernamaals gelukkig te zijn. “ Fons Jansen vertaalde dit als ‘om nu en dan gelukkig te zijn’ …
Als humanist heb ik geen hiernamaals nodig. Ik realiseer me dat we er alleen zijn in het hiernumaals, maar dat we daar niet alleen voor onszelf zijn. Er zijn altijd anderen. De ander is altijd belangrijker dan je zelf bent (Levinas).
Daarin ligt een opdracht, maar ook een recept voor de ‘zin van het leven’.
WAT MAG IK HOPEN?
In mijn werk in de psychiatrie, als bedrijfsarts en als vertrouwpersoon heb ik altijd veel baat gehad bij het uitgangspunt dat ik mijn patiënten of cliënten kon vertrouwen.
Het zelfde geldt voor collega’s, leidinggevenden, vrienden, familie en alle anderen waarmee ik korte of lange tijd te maken heb gehad. Ik ben weinig teleurgesteld en ik heb dus de ervaring dat ‘de meeste mensen deugen’ (Bregman).
Ik kijk dan ook met verbazing naar leiders, die openlijk liegen, intimideren, complottheorieën opwerpen en systematisch mensen uitsluiten.
Tussen hoop en vrees kunnen we alleen maar kiezen voor de hoop dat uiteindelijk de meeste mensen deugen.
Vraag je je af: “Waar ken ik die vragen van?” Lees dan de verantwoording …